قاتل نامرئی و مرگ های خاموش (راههای شناخت و جلوگیری از آن)

با فرارسیدن فصل سرما ، مردم متناسب با امکانات و شرایط زندگی خود سعی می کنند محل سکونت و کار خود را گرم نگه دارند و برای این کار از مواد سوختی مثل نفت ، گاز و زغال و چوب و...استفاده می کنند و هر چند هیترهای برقی گرماساز هم، در میان مردم و یا در اتاق های دانشجویی و در بعضی از محل ها ی کار به چشم میخورد.وسایل گرماساز اگر چه گرما بخش محیط زندگی هستند؛ اما رعایت نکردن اصول و نکات ایمنی و عدم استفاده صحیح و همچنین بی احتیاطی ها تا کنون تلفات زیادی تحت عنوان مرگ های خاموش ، یا آدمکش های نامرئی، بر جای گذاشته است . در وسایل گرمازای دودکش دار، در صورتی که دودکش آن ها بدون منفذ و حداقل 3 متر طول به طور عمودی و بدون مسیر افقی طولانی و همراه با سردودکش باشد، تهویه دود، به خوبی انجام می شود اما در وسایل گرماساز با شعله روباز و بدون دودکش واجد شرایط ، عمل اکسیژن رسانی و تخلیه گاز مصرفی صورت نمی گیرد ، خصوصاً اینکه در شرایط سردی هوا، مردم کلیه در و پنجره ها و حتی شبکه های کولرها را هم می بندند که منجر به سوخت ناقص می گردد و در نتیجه گازهای مضر و فراگیر «منواکسیدکربن» که تمام فضا را پر می کند ایجاد می شود. همین موضوعی که همه ساله صدها نفر از هموطنانمان را به کام مرگ فرو می برد ، در سال گذشته 293 نفر. یا از جمع یک خانواده 4 نفره که تازه خانه ای خریده بودند و متوجه کوتاهی دودکش عمودی و قرار گرفتن برف در آن و مسدودیت دودکش آن نبودند در اولین شب به خواب ابدی فرو رفند. ونمونه های دیگری در شهر خودمان که جوانانی مثل مرحوم نریمان و نیاپور که شب در اتاقی با درهای بسته خواب رفته و به دیل کمی زغال در منقل و یا روشن بودن بخاری ناقص سوز دیگر هرگز بیدار نشدند. و یا استفاده از چراغهای نفت سوز بخاری یا خوراک پزی مثل علاءالدین و غیرکه به دستگیره مرگ معروفند، کسان زیاد ی را به کام مرگ فرو برده است خصوصاً اینکه بعضی آن را در حمام خانه می گذارند تا حمام گرم شود، غافل از اینکه با فضای کم حمام تمامی اکسیژن ها سوخته می شوند و گاز سمی منواکسید کربن باقی می ماند و امسال هم نخستین تلفات رسمی در این خصوص در ستون حوادث روزنامه خبر جنوب مورخه 4/7/87 منتشر گرید که حاکی از مسومیت دو نفر و مرگ یکی از آن ها بود .حتی بعضی از قتل های عمد خانوادگی از همین طریق است که آش نشان ها و پزشکان قانونی باید بیشتر دقت کنند.مهمترین عوامل تولید گازهای کشنده:1- استفاده از وسایل گازسوز و نفت سوز بدون دودکش2- نقص دودکش از نظر منافذ و کمی طول عمودی آن3- استفاده از روشنایی گازی به مدت طولانی ، خصوصآً در فضای بدون تهویه4- نشت گاز از شلنگ بخاری و اجاق گاز آشپزخانه سربسته که اغلت با بو همراه است5- ضعف دودکش شومینه ها6- معیوب بودن مشعل7- آبگرمکن های زمینی مخصوصاً دیواری و فنی که دودکش مناسب ندارند8- خودرو روشن در پارکینگ سرپوشیده منازل یا در مغازه گاراژی9- نداشتن کلاهک و در نتیجه مسدود شدن آن به وسیله لانه پرندگان و یا دیگر اشتباهات یا شیطنت های کودکان خود یا همسایهنشانه های انتشار گاز و خصوصیت آناین گاز بسیار سمی، بیرنگ و بی بو و بی طعم است و سبک تراز حد است اما قابلیت انتشار بسیار زیادی دارد و به همین دلیل در تمامی نقاط یک اتاق اعم از بالا و پایین به سرعت پخش و متراکم می شود و چون به اعتقاد متخصصین هموگلبین خون میل ترکیبی زیادی با این گاز دارد به طوری که میل ترکیبی آن 300 برابر با اکسیژن است وقتی این ترکیب صورت می گیرد اکسیژن به بافت ها نمی ر سد و سریعاً باعث مسمومیت شده و سلسله اعصاب را فلج نموده و قدرت هرگونه اقدامی را از انسان سلب میکند و فرد مسموم به نوعی به خواب و مرگ آرام تن می دهد که علائم اولیه آن تهوع به همرا سردرد است به همین خاطر به دلیل بیرنگی به آن « آدمکش نامرئی» هم می گویند که مهمترین عامل بروز این نوع حوادث غفلت و ناآگاهی مردم است. و از آن جا که این قاتل پنهان غیر قابل حس و لمس و بی بو و رنگ است کسی کشنده بودن آن را باور ندارد. بنابر این به راحتی تسلیم و قربانی می شوند .مهمترین راههای پیشگیری:1- استفاده از وسایل گرمازای استاندارد2- بازنگه داشتن دریچه های کولر و هر راهی برای تهویه راحت3- بازنگه داشتن یک پنجره کوچک یا در به نحوی که بسته نشود4- ممنوعیت استفاده از بخاری های دستی (دستگیره مرگ) برای گرم کردن فضای داخل حمام ها5- اطمینان از باز بودن کامل مجاری دودکش ها و آزمایش همه ساله ان ها با یک عدد پیاز متوسط6- آزمایش قدرت مکش دودکش ها و چندوقت یکبار توسط اهل فن و خانواده یا بیرون7- نصب کلاهک استاندارد و قرار گرفتن حداقل 60 سانتی متر از بلندترین نقطه ساختمان8- تمیز نگه داشتن دودکش شومینه ها9- بی نقص بودن اتصالات دودکش ها و کنترل نقص و نشت گاز از آن10- دودکش ها باید مستقل باشند و استفاده مشترک از یک دودکش بسیارخطرناک است11- از وسایل پخت و پز برای گرمایش استفاده نشود12- از گاز پیک نیک در فضای بسته داخلی استفاده نشود13- در پارکینگ گازهای ناشی از احتراق خودرو به فضای داخل بسیار خطرناک14- دقت شود تا در هنگام ساخت و ساز دودکش سیمانی درون دیواری یا مصالح ساختمانی مسدود و یا تنگ نشود15- رنگ شعله آش در وسایل گرمازا باید کاملاً آبی باشد در غیر اینصورت سامانه سوخت رسانی ناقص است که باید رفع شود16- هرگاه زمستان در هتل و یا ساختمان اداری و یا خانه دوستی ساکن شدید و خواستید مستقلاً در یک از اتاق های آن بیتوته کنید : باید بخاری آن را ازمایش کنید: پس از چند دقیقه از روشن بودن بخاری چنانچه حس کردید که لوله انتقال گاز آن داغ نشده مطمئن باشید که تخلیه گاز صورت نمی گیرد(یعنی لوله دودکش مسدود است) و این آسانترین و عملی ترین راه آزمایش عملکرد درست یا نادرست دودکش بخاری است که همین اتفاق در سال 86 برای خودمان اتفاق افتاد : شبی خواستیم به اتاق خانواده در مسیر کازرون تهران در خانه معلم زرین شهر اصفهان بیتوته کنیم که بیش از 20 دقیقه که از روشن شدن بخاری می گذشت یکی از اعضای خانواده متوجه سرد بودن لوله بخاری شد که فوراً به مسئول آن اطلاع دادیم و وقتی به اتفاق بررسی کریدم؛ ابتدا متوجه دو موضوع شدیم یکی نداشتن کلاهک و دوم اینکه فقط هواکش را از پنجره بیرون کرده بودند، بدون هیچ لوله هواکش عمودی که باید ارتفاع آن حدود 3 متر باشد و همین امر باعث شده بود که جریان هوا و وزش باد نه تنها مانع خروج گازهای سوخته شود بلکه از همان راه باد هم داخل اتاق می شود و گازهای حاصل از سوختن را به داخل اتاق منتشر می نمود که با بررسی دیگر هواکش های اینچنینی آن مرکز متوجه مسدودیت بعضی به وسیله لانه پرندگان شدیم.لذا پیشگیری و آگاهی های لازم همیشه از درمان راحت تر و آسان تر و بهتر و کم هنه تر است . چرا که پیشگیری همه جا و همه وقت مؤثر و میسر است اما درمان همیشه مؤثرومیسر نیست . انجمنی...